Cinsel İlişki Sıklığı ve Prostat Kanseri Gelişim Riski

Son dönemde bazı yayınlarda ve sorularda, cinsel ilişki sıklığı ile prostat kanseri gelişim riski arasındaki ilişkinin var olup, olmadığı iletilmektedir.

Burada ilk adımda şunun belirtilmesinde yarar vardır: Cinsel aktivitenin prostat kanseri gelişimindeki rolü tamamen tartışmalıdır. Ve halen kesin bir cevabı yoktur.

2018 Eylül ayında yayınlanan bir meta-analizde (çoklu literatür verilerinin incelenmesi sonucunda ortaya konulan derleme) 21 araştırmadaki 55.490 katılımcı araştırılmıştır. Bu katılımıcıların 14.976’sı prostat kanseri hastası, 40.514’ü ise kontrol kişileridir.

Bu geniş araştırmada ortaya konulan sadece 3 faktörün prostat kanserindeki etkisi dikkat çekmiştir.

1. İlişkiye girilen kadın sayısı arttıkça, prostat kanseri riski artmaktadır (10 kadın partneri olan erkekte prostat kanseri görülme riski 1.1 kat daha artmaktadır).
2. İlk ilişkiye girme yaşı ne kadar geç olursa, prostat kanseri görülme riski daha azalmaktadır (her 5 yıllık gecikme dönemi %4 daha az prostat kanseri görülme olasılığını beraberinde getirmektedir). Örneğin; ilk cinsel ilişkisini 25 yaşında yaşamış erkeğe göre, 40 yaşında yaşamış erkek arasında -her bir 5 yıllık yaş periyodu dikkate alındığında- 3x%4 = %12 daha az prostat kanseri görülme riski söz konusudur.
3. Orta miktarda haftalık boşalma (haftada 2 ile 4 boşalma) prostat kanseri görülme riskinin %9 daha azaltmaktadır.
   
   

Bu meta-analizde elde edilen sonuca göre özetle şu söylenebilir. hayatında daha az partneri olan, ilk ilişkisinin daha ileri yaşta yapan ve haftada ortalam 2-4 arasında boşalan erkeklerde prostat kanseri görülme riski oldukça azalmaktadır.

Başka bir analizde ise uzun dönemli (18 yıl)  480 831 erkek popülasyonu takip edilmiştir. 3839’unda prostat kanseri teşhis edilmiştir.

Çalışmanın başladığı 1991 yılında, ayda 21 ve daha fazla boşalan 20-29 yaş gurubu ve 40-49 yaş gurubu erkeklerinde ayda 4-7 arasında boşalan erkeklere göre daha az prostat kanseri geliştiği görülmüştür.

40-49 yaşında ayda 21 ve fazla boşalan erkeklerde yıllık takipte prostat kanseri görülme riski 6.7 vaka/1000 kişi iken, ayda 4-7 arasında boşalan erkeklerde bu sayı 8.94/1000 kişidir.

Bunun olası nedenleri, prostat salgısı içindeki kanseri tetikleyen maddelerin boşalma ile atılıyor olması (prostat tembellik hipotezi) olarak açıklanabilir. Prostat tembellik hipotezine ek olarak, boşalma sıklığının artması ile periferal zon olan kanserin geliştiği bölgedeki epitel hücrelerinin fonksiyonu etkileniyor olabilir. Bu hücrelerdeki sitrat salgısının azalması ve dolaysıyla kanserin erken evresinde oluşan sitrat oksidasyonunun azalıyor olması da bir etken olabilir.

Bu konuda kesin sonuca varmak için daha ileriye yönelik birçok araştırma yapılmalıdır. Ancak yukarıda açıklanan veriler ışığında kısıtlıda olsa günümüzde bazı yorumlar yapılabilir. maalesef bunlar kesin nitelikte değildir.

Burada ne olursa olsun unutulamaması gereken: 50 yaşından sonra yıllık prostat kontrollerinizi yaptırın ve mutlaka kanda PSA total ve PSA serbest ölçümlerini ihmal etmeyin.

Prof.Dr.Tibet Erdoğru

ÜroKlinik İstanbul