Böbrek Taşının Tamamen Temzilenmesi: T3 Faktörleri

Ülkemizde böbrek taş hastalığı yaklaşık 11 hastanın birisini etkilemektedir.
Bir çok ufak böbrek taşı hasta tarafından ağrılı ya da ağrısız şekilde düşürülebilmektedir. Bu taşların düşürülmesinde en yardımcı ilaçlar alfa-blokerlerdir.

Düşürülemeyecek kadar büyük olan ya da düşürülemeyen böbrek ve üreter taşlarında, fleksibl üreteroskop ile gerçekleştirilen, endoskopik cerrahi ve lazer ile taşın kırılması önemli yer tutmaktadır.

Ameliyat öncesi Taşın Tamamen Temizlenmesi yani 3T faktörünün sağlanmasındaki faktörler
Taşın boyutu (taş yükü)
Böbrekteki genişleme derecesi
Taşın böbrek içindeki yeri (alt havuzcuk ?)
Taş sayısı
Taşın yoğunluğu (BT tetkiki ile elde edilen taş yoğunluğu)
Ameliyat öncesi stent (JJ stent var mı? yok mu?)
Cerrahın endoskopik taş cerrahi sayısı

Bu faktörler içinden en belirleyici olanı “Taş yükü” ve “Taşın böbrek içindeki yeri” olarak ön plana çıkmaktadır.

Taşın böbrek içindeki yeri özellikle alt kaliks dediğimiz havuzcuk içindeki yerlere göre ve bu havuzcuğun idrar kanalı ile yaptığı açının derecesine göre değişir. Bazen alt havuzcuk boynu ile üreter kanalı arasındaki açı öylesine azdır ki, fleksibl endoskop ile o kaliks içine dönülmesi ve taşa ulaşılması imkansızdır.

Eğer alt havuzcuk taşlarında havuzcuğun kanal boyu
3 cm’den uzun ise
Kanalın çapı dar ise
Havuzcuk boynu ile üreter arasında açı 30 dereceden dar ise
fleksibl üreteroskopik lazer taş kırmasında bu faktörler alt havuzcuk taşları için kötü etkileyici faktörlerdir.

Örneğin kalsiyum oksalat monohidrat taşları oldukça sert taşlardır ve lazer enerjisi ile bile kırılması zaman alabilmektedir (Resim-2)

1-2 cm arasındaki böbrek taşlarında fleksibl üreteroskopik lazer litotripsi (taş kırma) sonrasında Tamsulosin adı verilen alfa bloker grubu ilaç kullananlarda 4 hafta sonra 3T oranı %86 iken, verilmeyenlerde %69 olarak saptanmıştır. Ayrıca bu 4 hafta içinde şiddetli taş düşürme ağrısı çekilmesi oranı Tamsulosin tedavisi alanda %5 iken, almayanlarda %22 olarak tespit edilmiştir.

Üreter taşlarında lazer ile taşların sadece kırılması ve 3 mm boyutlardan düşük boyutta üreterde, kendiliğinden düşürülmesi için, bırakılmasında %95 oranında 3T (taşın tam temizlenmesi) sağlanabilir. Ancak hastaların %5’inde yeniden endoskopik girişim gerekebilir. Ayrıca hastaların % 25’inde ağrıya bağlı tedavi ihtiyacı olabilir. Günümüzde sadece 2 mm altındaki taş kırıntıları bırakılmakta ve bunlarda 3T oranı %100 olabilmektedir. 2 mm üzerindeki tüm taş kırıntıları aktif olarak toplanmalıdır.