PSA Nedir?
Prostat Spesifik Antijen ya da kısaca PSA, sağlıklı prostatın salgısını yapan salgı bezi hücreleri tarafından üretilir. PSA, tıbbi alanda ayrıca gama-seminoprotein ya da kallikrein-3 (KLK-3) olarak da adlandırılan ve 19. Kromozomdaki KLK3 geni bölgesinde üretimi kodlanan bir glikoproteindir. Prostat bezi içindeki epitel salgı hücreleri tarafından üretilen PSA, meni içinde yüksek miktarda bulunur ve meninin sıvılaşmasını sağlayarak meni içindeki sperm hücrelerinin rahatlıkla yüzebilmesi imkanını sağlar. Diğer bir fonksiyonu da, rahim ağzı (serviks) mukusunun eritilerek, vajina içindeki sperm hücrelerinin rahatlıkla rahim ağzından geçerek uterus içine girişini sağlamasıdır.
Prostat salgı bezi hücreleri PSA yanında ayrıca Prostat Asid Fosfataz (PAP) ve Prostat Salgı Proteinin 94 (PSP) adı verilen iki proteini daha salgılamaktadır
PSA erkeklerde serumda düşük miktarda bulunmaktadır. Normal bir erkekte serum PSA değeri 2.5 ile 4 nanogram/mililitre’ye kadar normal kabul edilmektedir.
1 gram’ın 1 milyar nanogram olduğu düşünüldüğünde 1 mililitre serumdaki 2.5-4 nanogram değerinin ne denli düşük bir miktar olduğunun anlaşılmasında yardımıcı olacaktır.
PSA yani KLK3 prostat salgıdaki majör enzim olup, semendeki konsantrasyonu 1290 mikrogram/mililitre’dir. (Kaynak: Clinical Chemistry 44(4): 895, 1998)
1 gram = 1 milyon mikrogramdır. Yani semen içindeki PSA değeri 1.290.000 ng/ml’dır
PSA değeri sadece kanserde mi yükselir?
Serum PSA değeri, sadece prostat kanserinde yükselir demek doğru değildir. PSA değeri, prostat kanseri yanında diğer benign (iyi huylu denilen) durumlar olan prostatın iyi huylu büyümesi (benini prostat hipertrofisi) ve prostat iltihaplanması (prostatit) durumlarında da kandaki seviyesinde yükselme görülebilmektedir.

Ayrıca PSA değerinin belirgin şekilde yüksek olmadığı aşamalarda da prostat kanseri teşhis edilebilir. Bu şekilde PSA değeri belirgin şekilde yükselmeden tespit edilen prostat kanseri oldukça erken evrede tespit edilmiş olacaktır. Bu aşamada özellikle erken teşhisin saptanmasında PSA velositesi (PSA yükselme hızı) daha ciddi önem kazanmaktadır.

Ayrıca PSA değerinin belirgin şekilde yüksek olmadığı aşamalarda da prostat kanseri teşhis edilebilir. Bu şekilde PSA değeri belirgin şekilde yükselmeden tespit edilen prostat kanseri oldukça erken evrede tespit edilmiş olacaktır. Bu aşamada özellikle erken teşhisin saptanmasında PSA velositesi (PSA yükselme hızı) daha ciddi önem kazanmaktadır.